Wat is atopisch eczeem en hoe verzorg je het?

Mijn kinderen hebben de slechte huid van mijn man geërfd. Zeker in de winter hebben ze gemakkelijk last van een droge, geïrriteerde huid die met jeukende, rode plekken durft te reageren. Ik was hen met zeepvrije producten en smeer hen dagelijks in met een ongeparfumeerde lichaamscrème. Toen ik een uitnodiging kreeg voor een persconferentie van La Roche-Posay rond atopisch eczeem was ik meteen geïnteresseerd. Dermatoloog Tanguy Metz was de spreker van dienst.

Oorzaak en symptomen

Rode, jeukende en schilferende plekken, soms met blaasjes en zwelling, zijn de belangrijkste kenmerken van eczeem. Het kan het gevolg zijn van een contactallergie, waarbij je allergisch reageert op bepaalde stoffen. De grootste boosdoeners zijn nikkel, parfum en bewaarmiddelen in cosmetica. Bij atopisch eczeem overreageert de huid op externe factoren, zoals stress, temperatuurverschillen, stofmijt, pollen, … Ook bepaalde voedingsmiddelen zouden ontstekingen in de hand werken, zoals koffie, alcohol, pikante kruiden en vlees. Atopisch eczeem is in 80 procent van de gevallen ook erfelijk bepaald. Het kan op het hele lichaam voorkomen, maar treft vooral aangezicht en huidplooien als knieholtes en ellebogen.

Aan de basis van eczeem ligt een huidbarrière die niet goed werkt” legt dermatoloog Tanguy Metz uit. Hij vergelijkt de huid met een muur die je beschermt tegen schadelijke elementen van buitenaf. Die muur is opgebouwd uit bakstenen (cellen) en cement (vetten en water). Wanneer er iets schort aan het cement, dan komen er gaten in die muur. Irriterende stoffen kunnen zo gemakkelijker de huid binnen dringen, waardoor het immuniteitsstelsel geprikkeld wordt en reageert met ontstekingen. Bovendien kan de huid ook veel moeilijker vocht vasthouden, waardoor hij droger en zwakker wordt.

Atopisch eczeem flakkert meestal met het wisselen van de seizoenen op. De rode plekken jeuken, eraan krabben doet de huid ontsteken, waardoor die nog meer jeukt, enzovoort. Een vicieuze cirkel die moeilijk te doorbreken lijkt en niet alleen fysiek, maar ook mentaal zwaar kan wegen. Mijn zoontje wilde ooit eens niet gaan zwemmen, omdat klasgenootjes de plekken op zijn benen ‘vies’ vonden. En vrolijk van gebroken nachten omdat je dochtertje niet kan slapen van de jeuk, word je ook niet echt.

Vooral kinderen hebben last van atopisch eczeem

Iedereen kan last hebben van atopisch eczeem, maar het duikt meestal op in de kindertijd. “Het is de belangrijkste huidaandoening bij kinderen.” Dr Metz schat dat 1 op 5 kinderen onder de leeftijd van 7 jaar er last van heeft. “Naarmate je ouder wordt evolueert de aandoening, maar helemaal genezen doe je niet.” In Europa alleen al gaat dat over 50 miljoen mensen. En er komen er steeds meer bij. De laatste 30 jaar is het aantal gevallen verdrievoudigd in geïndustrialiseerde landen. “Sommigen wijten dat aan een doorgedreven hygiëne.” Weet dr Metz. “Doordat we minder in aanraking komen met microben, zou het immuniteitssysteem overreageren wanneer dat wel gebeurt. Verschillende studies lijken dat te bevestigen.”

Hoe pak je het aan?

“Helemaal genezen van atopisch eczeem zal je helaas niet” Weet dr Metz. “Je moet zorgen dat je de vicieuze cirkel van jeuk en krabben doorbreekt, zodat de huid niet (verder) ontstoken raakt.” Aangepaste huidverzorgingscrèmes kunnen de huidbarrière versterken, meer comfort geven en de jeuk verminderen. De huisarts of dermatoloog kan geneesmiddelen (dermocorticoïden) voorschrijven die de ontstekingen en de jeuk kalmeren.

Een nieuwe, veelbelovende piste voor het behandelen van huidaandoeningen is het microbioom. “Dat is een natuurlijke beschermlaag die bestaat uit miljarden bacteriën.” Legt dr Metz uit. “Alles samen meer dan 5000 verschillende soorten die gemiddeld 5,5 kilo wegen. De samenstelling van dat microbioom is uniek voor elk individu en evolueert onder invloed van de omgeving, voeding en medicatie.” Zieke mensen hebben niet hetzelfde microbioom als gezonde mensen. “De samenstelling is minder divers, waarbij ‘slechte’ bacteriën domineren, waardoor kwaaltjes en irritaties de kop opsteken. Wanneer je een gunstige omgeving voor de goede bacteriën kan creëren, zal het evenwicht zich vanzelf herstellen en zullen ontstekingen en atopische aanvallen verminderen.”

Deze aanpak zou een alternatief voor antibiotica kunnen zijn, gelooft dr Metz. “Antibiotica zijn immers steeds minder opgewassen tegen supervirussen. Bovendien verstoren ze de microflora.” De nieuwe generatie verzorgingsproducten is dan ook ‘microbioom’vriendelijk geformuleerd. Zoals de stick AP+ van La Roche-Posay (12,90 euro), die op de persconferentie werd voorgesteld. Een compacte stick doe je gemakkelijk kan nemen. Je brengt hem meteen aan wanneer het jeukt. De stick werkt antibacterieel, herstelt het bacterieel evenwicht, versterkt de huidbarrière en kalmeert irritaties.

Tips om eczeem onder controle te houden

  • Gebruik een zeepvrij, parfumvrij en mild wasmiddel. Dat kan een gel zijn, maar er bestaan ook speciale wasoliën die de huid tegelijk reinigen én hydrateren
  • Lucht je huis regelmatig en vermijd uitlokkende factoren, zoals huismijt, allergene stoffen en stress
  • Smeer je altijd in na douche of bad, bij voorkeur wanneer de huid nog wat vochtig is
  • Probeer niet te krabben. Knip je nagels kort en probeer jeuk onmiddellijk te onderdrukken met een koud compres of een jeukwerende crème.

Lees ook

Milde huidverzorging in opmars

Last van een geïrriteerde hoofdhuid?

7 tips voor een gevoelige huid

Dit artikel delen op
Sofie Albrecht
Sofie Albrecht