Clean Beauty aka de vraag naar cleane, groenere formules is een trend die de beautyindustrie heeft veranderd. De consument dwingt merken om duurzamere producten te maken, met meer natuurlijke ingrediënten, zonder controversiële stoffen en daar in alle transparantie over te communiceren. Maar cleane parfums zijn minder evident dan cleane huidverzorging of make-up. Voor verschillende redenen.
Geen ’toxische’ stoffen in cleane parfums
Wat er wel of niet mag zitten in een ‘clean’ beauty product, daar verschillen de meningen al wel eens over. Er bestaat immers geen officiële definitie, waardoor elk merk het invult zoals het best in zijn kraam past. Het lijkt wel of het belangrijker is wat er niet in zit dan wat er wél in zit. Een paar jaar geleden was ik in een Amerikaanse Sephora en trok een apart rek ‘cleane parfums’ mijn aandacht. Verschillende merken pakten uit met ‘free from’ lijstjes: ‘no phtalates, no silicones, no parabens, glutenfree, …’ Je kon het zo gek niet bedenken.
De rode draad is het vermijden van controversiële stoffen zoals bewaarmiddelen, siliconen, sulfaten, bepaalde UV-filters, … Allemaal zaken die je niet in parfum aantreft, op UV-filters na in parfums waar kleurstof is aan toegevoegd. Opportunistische marketeers zullen dat niettemin gebruiken om de clueless consument een vals gevoel van geruststelling te geven. Onterecht, want de Europese wetgeving rond cosmetica verbiedt toxische stoffen in cosmetica. Alle parfums die je in Europa koopt zijn per definitie veilig en in die zin cleane parfums.
Zijn natuurlijke ingrediënten beter dan synthetische?
Veel mensen gaan er automatisch vanuit dat natuurlijke ingrediënten duurzamer zijn dan moleculen uit het labo. Maar dat is niet noodzakelijk het geval. Vaak heeft ‘groene chemie’ zelfs een veel kleinere impact op het milieu dan de productie van natuurlijke ingrediënten. Zeker in ontwikkelingslanden met kwetsbare bevolkingen, waar economische belangen durven primeren op duurzaamheid. Het productieproces is vaak moeilijk in te schatten: hoe ingrediënten worden verwerkt, hoeveel water wordt daarbij verbruikt, hoeveel afval dat oplevert en C02 uitstoot. Al zullen merken die speciale inspanningen leveren, daar graag over communiceren op hun website.
Steeds meer merken claimen dat ze 95 of meer % natuurlijk zijn. Maar dat stelt niet perse veel voor. Wanneer je een eau de toilette koopt, met een concentratie van bijvoorbeeld 5%, dan is de formule al minstens 95% natuurlijk wanneer je alcohol van natuurlijke oorsprong gebruikt (wat de meeste merken sowieso doen). Dat zegt helemaal niets over de parfumingrediënten zelf, aangezien het concentraat maar een paar procent uitmaakt van het finale product.
Natuurlijke ingrediënten zijn ook niet altijd veiliger. Bepaalde essentiële oliën (bv citrus, lavendel, …) geven een hoger risico op allergische reacties of irritaties dan synthetische moleculen. Natuurlijke ingrediënten bevatten doorgaans meer moleculen (een roos 3 à 400), waardoor ze moeilijker te beheersen zijn wanneer je ze combineert met verschillende andere stoffen.
Alle parfums zijn vegan & crueltyfree
Vegan is een courante claim in clean beauty, maar is weinig relevant, zelfs voor cleane parfums. Dierlijke ingrediënten zoals civet, muskus of castoreum worden al tientallen jaren niet meer gebruikt wegens duur en onethisch. En het is niet omdat een dierlijk is dat het per definitie dieronvriendelijk is. Voor ambergris (letterlijk de versteende walvisfluimen die aanspoelen op het strand) en bijenwas hoef je geen dieren te mishandelen of te doden. Ook crueltyfree is een weinig relevante claim, want de EU heeft dierenproeven voor cosmetica al jaren geleden verboden. Elk parfum dat in de EU wordt verkocht is dus per definitie crueltyfree.
Transparantie
Consumenten eisen meer transparantie over de formules, maar dat ligt moeilijk in een industrie waar er geen intellectueel eigendom bestaat. Omdat parfums niet beschermd kunnen worden door copyright, hoeven ze hun ingrediëntenlijst niet vrij te geven, om het copycats niet al te gemakkelijk te maken. Al moet men wel de ingrediënten vermelden die op de lijst van allergenen voorkomen. Een paar merken, zoals J.U.S. parfums en Abel bijvoorbeeld spelen er op in en publiceren hun formules op hun website. Maar merken die niet zelf hun parfums maken zijn geen eigenaar van de formule (die blijft bij de parfumproducent) en weten bijgevolg nooit 100% wat er in hun parfums zit.
Transparantie is sowieso de achilleshiel van de parfumerie. Veel merken laten de consument geloven dat hun designer de parfums zelf maakt, terwijl ze dat bestellen bij een parfumproducent. Ze reppen met geen woord over herformuleringen of de reële kostprijs van een parfum. Door enkel over natuurlijke ingrediënten te spreken, denken consumenten vaak dat er geen synthetische ingrediënten worden gebruikt. Hier is nog veel werk aan de winkel!
Duurzame verpakkingen
In een luxe industrie als de parfumerie, waar men lange tijd zware glazen flacons als een teken van kwaliteit zag en klatergouden deksels essentieel leken, lijkt het tij eindelijk te keren. Zeker de jongere generaties verwachten dat hun favoriete beautymerk inspanningen levert om afval te beperken. Onder andere door gerecycleerde materialen te gebruiken die liefst ook recycleerbaar zijn. Glas is niet per definitie een betere optie en niet alle plastic is slecht, dat is als leek moeilijk in te schatten. Wat wel klopt: hoe minder verschillende materialen, hoe gemakkelijker te recycleren en hoe minder afval, hoe beter. De verpakkingen hebben steeds minder plastic folie en het gebruikte karton is tegenwoordig haast standaard FSC-gecertificeerd (dat duurzaam bosbeheer garandeert). Ook plantaardige inkt wordt steeds populairder.
Beter nog dan milieuvriendelijke verpakkingen produceren is ze gewoon hergebruiken. Mugler pionierde al in de vroege jaren 90 met herbruikbare flacons. De blauwe stervormige flacon van Angel was immers te mooi om weg te gooien, dus voorzag het merk ‘bronnen’, waar klanten hun flacon opnieuw konden laten bijvullen in de parfumerie. Dat voorbeeld krijgt steeds meer navolging, onder andere bij Armani My Way en Acqua di Gio For Him, Dior Sauvage, Nina Ricci L’Air du Temps en Nina, Lancôme Idôle, sommige parfums van Guerlain, alle parfums van Louis Vuitton, Le Labo en Mugler.
Lees ook
De natuurlijke parfums van Hiram Green
