Op bezoek bij de jasmijnboer in Grasse

img_3429

Grasse, een microklimaat

Maar wanneer ik begin september in een jasmijnveld sta, dan zie ik ook de idyllische kant. Een zonovergoten groen veld vol witte bloemetjes die de lucht parfumeren met een fantastische geur. Grasse levert bloemen van een uitzonderlijke kwaliteit, dankzij een microklimaat. De genereuze zon, de frisse lucht die uit de zee aanwaait en de nabijgelegen bergen die Grasse beschermen, vormen de ideale omgeving om bloemen te telen. Daardoor groeide Grasse in de twintigste eeuw uit tot de hoofdstad van de internationale parfumerie. In de hoogdagen waren er tweeduizend hectaren bloemenvelden. Vandaag amper veertig. Een tiental producenten zijn nog actief, vaak kleine familiebedrijven. Zoals jasmijnboer André Garnerone, wiens familie al sinds 1892 bloemen teelt. Hij heeft 7 hectare velden, versnipperd over de regio.

De jasmijnpluk, een vrouwenzaak

Wanneer we hem begin september bezoeken zijn een tiental seizoenarbeiders jasmijn aan het plukken.” Personeel vinden is een groot probleem” zucht André. “Ik werk al jaren met dezelfde familie.” Voornamelijk vrouwen, die fijner en sneller werken dan mannen. Jasmijn is immers een erg fragiele bloem die niet machinaal geoogst kan worden. Een van de dames toont me hoe je de bloemetjes best plukt: vastpakken bij het kopje zodat de blaadjes er niet afvallen. Er kan niet geplukt worden wanneer het regent (natte bloemetjes zijn minder waard), wanneer het te koud is (dan zijn de bloemetjes gesloten) of wanneer het te warm is (dan geven de bloemen een dierlijke, minder frisse geur af).

7000 bloemetjes in 1 kilo

“Goede plukkers halen een 500 à 700 gram per uur op, dat geeft vier à zes kilo jasmijn per dag per plukker” vertelt André. In een kilo zitten zo’n 7000 bloemetjes. De fragiele bloemen liggen in grote manden, afgedekt door een vochtige doek zodat ze niet uitdrogen. Ze worden ’s morgens geplukt, voor de grote hitte. Tegen de middag vertrekt de oogst meteen naar een bedrijf dat er een extractie van maakt. De bloemen worden in grote tonnen gekieperd en gekookt in solventen om hun geur af te geven. Dat geeft een essence, die verder wordt gedistilleerd tot een absolu. Dit extract wordt in parfum gebruikt. Je hebt 750 kilo nodig voor een kilo absolu, die soms 10000 euro kan kosten. De jasmijn van Grasse is een stuk duurder dan die van Indië of Egypte, maar ruikt ook verfijnder en zoeter. Synthetische jasmijn is nog goedkoper.

Een hondenstiel

“’s Avonds rond acht uur, wanneer de zon onder gaat, ruikt het hier fantastisch” vertelt jasmijnboer André. “Wanneer het kwik ’s nachts onder vijftien graden daalt, groeien er nieuwe bloemen en tegen de volgende dag zien de struiken weer wit.” Hoe idyllisch dat ook klinkt, het is een hard beroep. Een boer heeft immers nooit gedaan. Om het risico te spreiden telen ze doorgaans verschillende bloemen, die elk een eigen productieritme volgen. Jasmijn bloeit van augustus tot oktober, de rozenpluk gaat door in mei en juni. Boeren die verschillende bloemen telen spreiden het risico van een mislukte oogst, maar hebben wel het hele jaar door werk. Ook in het najaar en de winter wordt er doorgewerkt om de oogst voor te bereiden: snoeien, ontdubbelen en aanplanten.

Geen rozengeur voor de jasmijnboer

De onafhankelijke boeren zijn doorgaans familiebedrijven die al generaties lang in de bloementeelt werken. Hun kinderen zien het zware werk niet zitten en kiezen voor andere beroepen. Zoals de zoon van André, die boekhouder is geworden. Wanneer de boer stopt, worden de velden meestal opgekocht door grote bedrijven. Of door projectontwikkelaars die de zonnige velden volbouwen met gegeerde luxeappartementen.

In het beste scenario sluit je als jasmijnboer een samenwerkingscontract af met een groot merk dat zich wil verzekeren van de kwaliteit die Grasse biedt. Zo werkt Joseph Mul (nu zijn schoonzoon) als sinds 1987 voor Chanel. Dior werkt samen met Armelle Janody van het Clos de Callian en met Carole Biancalana van het Domaine de Manon. Een win win situatie, want het verzekert de boer van een gegarandeerd inkomen en het merk van voldoende kwaliteit en kwantiteit. De meeste boeren werken echter voor een coöperatieve, die levert aan de grote parfumproducenten uit de regio. André levert onder andere aan Arts & Accords, het productiebedrijf van Michel Roudnitska, zoon van de legendarische parfumeur.

Een nieuwe wind in Grasse

“Sinds enige tijd is er een nieuwe dynamiek in de streek” weet André. LVMH installeerde een parfumlabo voor de parfumeurs van Louis Vuitton en Dior, wat veel persaandacht kreeg. Vorig jaar werd bij Unesco een aanvraag ingediend om de parfumtraditie van Grasse te erkennen als werelderfgoed. Toch is het niet evident om als boer hier te overleven. De concurrentie met de ontwikkelingslanden is moordend. Ook milieuveranderingen hebben een steeds grotere impact. “Het weer wordt steeds onvoorspelbaarder.” zucht André. ” Teveel regen en warme winters zijn een ramp voor bijvoorbeeld de rozenteelt. Ze geraken niet meer in een winterslaap, de bladeren blijven hangen en de knopjes komen te vroeg uit. Wanneer het dan toch nog vriest, gaan ze kapot en is je oogst om zeep”. Maar André trekt zijn plan en experimenteert momenteel met een rozenveld in de nabijgelegen bergen, waar het koeler is. Want stoppen is geen optie voor de vierde generatie jasmijnboer.

Lees ook:

Wat valt er te beleven in Grasse? 

Jasmijn, de koningin van de bloemen

Dit artikel delen op
Sofie Albrecht
Sofie Albrecht