Leuk ouder worden is een voorrecht, geen handicap

In mijn hoofd ben ik leeftijdloos. Ik ben gestopt met tellen na mijn 25e. Toen leek het plots niet meer zo relevant. Ik begon toen op de redactie van Weekend Knack, een biotoop van boeiende mensen van alle leeftijden. Evenveel twintigers, als dertigers, als veertigers als vijftigers én zestigers. En met sommige oudere collega’s had ik soms meer voeling dan met leeftijdsgenoten. Dat dat een uitzonderlijke biotoop was, heb ik pas later beseft. In andere bedrijven, waar mensen liever in etiketten denken dan naar persoonlijkheid of talent te kijken.

Sinds kort, als 45-plusser, komt daar het etiket van ‘de oudere vrouw’ bij. Of zo voelt dat toch, wanneer ik twintigers hoor jammeren over het feit dat ze richting de 30 opschuiven. Of wanneer ik sukkel met mijn computer, apps en alles hightech. Modetrends zie passeren die ik als tiener al niet zag zitten. Me erger aan merken en bedrijven voor wie enkel jonge mensen lijken te bestaan. En dan rebelleer ik. Verkondig ik aan iedereen die het wilt horen dat ik 46 ben. En dat ik niet opnieuw 20 zou willen zijn. (ok, dat lieg ik) Ik ga opnieuw studeren om filmpjes, foto’s en luisterverhalen te leren maken. Draag sneakers en sweaters waar jongeren ook mee rondlopen, gewoon omdat ik ze mooi vind. En vertik ik het om mijn grijze haren te verven.

Compliment of discriminatie?

Complimenten over je uiterlijk krijgen voelt als veertigplusser vaak dubbel. Zie je er écht goed uit of ‘goed voor jouw leeftijd’? Volgens Kris Colpaert, arbeidspsychologe en gespecialiseerd in intergenerationele samenwerking, is dat ‘ageism’, discriminatie op basis van je leeftijd. “Mensen bedoelen het misschien wel als een compliment, maar eigenlijk oordelen ze over je leeftijd in functie van hun verwachtingen over hoe je er op een bepaalde leeftijd moet uitzien.” Wanneer je jong bent, lijkt nagenoeg alles gepermitteerd: veel of geen make-up, zotte experimenten, halfbloot of niet, …. Naarmate je ouder wordt lijken er steeds meer regeltjes bij te komen: een rist kledingstukken die niet meer ‘kunnen’ wanneer je knieën niet meer strak staan of je taille zoek is, glitters en glans vermijden om rimpels niet te accentueren, enzovoort.

“Ashton Applewhite, Amerikaans auteur en activiste heeft daar een subliem manifesto over geschreven: ‘This chair rocks’” tipt Colpaert. “Als zestigplusser krijgt ze vaak te horen dat ze er goed uitziet voor haar leeftijd. Dan antwoordt ze: “Jij ziet er ook jonger uit dan jouw leeftijd.” In haar manifesto stelt ze dat je vrede moet hebben met je leeftijd. Want ouder worden is een natuurlijk gegeven, dat ook voordelen heeft.”

Voordelen van ouder worden

Als prille zestiger zit Greet Rouffaer duidelijk goed in haar vel. “Ik ben veel rustiger, minder bezig met wat anderen van iets denken. Anderzijds oordeel ik minder dan vroeger. Ik ben veel milder geworden. Dat komt omdat ik mezelf veel beter ken. Ik ben nu gelukkiger dan pakweg 5 jaar geleden. Want van zodra je jezelf aanvaardt, kan je je mooier vinden en ben je aangenamer gezelschap.” Kris Colpaert bevestigt dat: “In het algemeen worden mensen rustiger wanneer ze ouder worden. Ze gaan keuzes maken en hun zelfvertrouwen stijgt, omdat ze kunnen teren op ervaring.” Maar alles hangt uiteraard af van je situatie, nuanceert ze: “Een scheiding of je job verliezen op latere leeftijd kan behoorlijk destabiliseren en je zelfvertrouwen ondermijnen.”

Prille vijftiger Anne betwijfelt dat: “Ik merk toch behoorlijk veel twijfels bij leeftijdsgenoten. Je bent niet meer jong, maar ook nog niet echt oud. Vis noch vlees, lijkt het wel.” Kris Colpaert knikt: “Vroeger had je 3 fasen: je was jong, je werkte of je was oud. Nu is daar een fase bijgekomen, want vijftigers en zestigers zijn niet oud zoals dat 100 jaar geleden het geval was. De medische wereld is immers enorm geëvolueerd waardoor we langer leven. Maar 50 is een symbolische leeftijd, die door veel mensen nog altijd als ‘oud’ wordt gepercipieerd.”

Als personal coach krijgt ze regelmatig te maken met veertigers die in een kramp schieten omdat ze denken dat dit hun laatste kans is voor een carrière switch. Om te tonen dat ouder worden zijn voordelen heeft, schreef ze vorig jaar het boek ‘50 tinten wijs’, waarin ze samen met Lynn Wesenbeek de levenslessen van bekende leeftijdsgenoten noteerde. “Die inzichten zijn fantastisch en hebben me verzoend met het ouder worden. Op een bepaalde leeftijd mag je best trots zijn op wat je al bereikt hebt.”

De nieuwe pubertijd

Catherine Ongenae, cultureel antropoloog en journalist, ziet die ‘nieuwe fase’ als een soort pubertijd. “Het is een transitie. Dat je geen dertig meer bent merk je aan verschillende zaken. Uiterlijk, maar ook innerlijk. Je bent gegroeid, je hebt je draai gevonden en je leert nog steeds bij. Maar dat gevoel staat in schril contrast met de maatschappij die je afschrijft en je in een hokje duwt. Sommigen kruipen daardoor in hun schulp en klampen zich vast aan hun job omdat ze geen alternatief zien dan het uitzitten tot hun pensioen. Anderen rebelleren en proberen zichzelf heruit te vinden. Daarbij ondervinden ze vaak tegenstand, in de eerste plaats in het bedrijfsleven.”

Wellicht verklaart dat de cijfers van Unizo, die aantonen dat 1 op 5 starters 45plusser is. “Er zijn weinig rolmodellen voor die fase” vindt Cathérine. “Toch vind je inspirerende voorbeelden als je goed zoekt. Zoals je zeventigjarige buurvrouw die met haar rugzak nog door Turkmenistan trekt, of dat hippiekoppel op Ibiza. Maar in de media zie je ze zelden. Die houden die jeugdcultus heel erg in stand. Op veel redacties werken niet toevallig vooral jonge mensen.” Voor Cathérine is leeftijd echter geen hokje maar een fluïde begrip. “Je bent maar zo oud als je je voelt. En op sommige ochtenden is dat 55, maar tegen de middag kan dat 25 zijn.”

Let op je woorden

In mijn eigen hoofd verouder ik niet echt. Die mentale leeftijd wisselt vaak, naargelang het moment. Wanneer ik enthousiast word van nieuwe ontdekkingen, voel ik me als een jong veulen. De ochtend na een headbangsessie op een geweldig feestje, laat mijn nek me weten dat ik dat voortaan beter laat. Fysieke waarschuwingen niet te na gesproken, geloof ik echt dat je maar zo oud bent als je je voelt. De stalen ‘corrigerende antirimpelcrème’ die de piepjonge verkoopster me in de parfumerie mee gaf, vielen dan ook in slechte aarde. Die gevoeligheid voor dat ‘anti discours’ leeft ook bij leeftijdsgenoten, merk ik. Slimme merken gebruiken positievere termen zoals ‘Slow Age’, ‘Pro Age’ of ‘Age Perfect’. En zetten modellen in die de leeftijd hebben van hun consumenten.

Ook bij magazines sijpelt dat besef stilaan door. Het Amerikaanse beautyblad Allure besloot 2 jaar geleden om de term ‘anti-ageing’ niet meer te gebruiken. “Want verouderen is niet iets dat je moet bestrijden” verklaart hoofdredactrice Michelle Lee. “We moeten de manier waarop we over ouder worden denken veranderen. En dat begint door er anders en positiever over te praten.” De toen 72-jarige Helen Mirren sierde de cover. Ook Vogue herdoopte zijn Age Issue al een tijd geleden in het Ageless Style Issue. Mét aangepaste modellen. Magazine Renaissance gebruikt zelfs enkel veertigplus-modellen. Slimme merken beseffen dat veel consumenten zich ergeren aan ongeloofwaardige advertenties waar gladde twintigers crèmes voor vijftigers aanprijzen. Alsof dat ons schoonheidsideaal is. Duh!