***English: see below***
Quentin Bisch legde als theatermaker een ongewoon parcours af, maar schopte het niettemin tot in de hoogste regionen van de parfumindustrie. Bij parfumhuis Givaudan werkt hij zowel voor designermerken als niche labels, en het lijkt hem allemaal even gemakkelijk af te gaan. Zijn recentste werk zijn twee parfums voor Amouage, het rokerige Purpose en het gourmand Guidance. Het is de eerste keer dat hij voor het Omaanse luxelabel werkt. En het smaakt naar meer, vertelde hij me tijdens een interview naar aanleiding van de lancering.
Is het anders werken voor nichemerken dan voor designermerken?
Quentin Bisch: “Dat hangt van het merk af. In de haute parfumerie heb je vaak rechtstreeks contact met de designer zelf, en dan krijg je een andere relatie. Er zijn nichemerken die op dezelfde manier werken als de meeste designermerken, of andersom. Het grootste verschil zit hem in de tijd die je krijgt. Bij sommige merken heb je wekelijks contact met het marketing team, terwijl ik andere merken soms maanden niet hoor tot ik een goed voorstel heb. Het vertrouwen en de vrijheid die je als parfumeur krijgt is doorgaans veel groter bij nichemerken of haute parfumerie.”
Houd je van een een strikte, duidelijke briefing of krijg je liever carte blanche?
Quentin Bisch: “Sommige parfumeurs houden niet van carte blanche, maar ik net wel. Ik krijg bijna een paniekaanval wanneer ik een lange lijst voorwaarden krijg. Ik houd van de vrijheid die er is wanneer er niets is. Uiteraard is er het merk en zijn DNA of stijl, maar dat zie ik niet als beperkend, eerder als een onderwerp, een richting of kleur.”
Houd je rekening met het portfolio van het merk om iets te kunnen voorstellen dat er nog niet is?
Quentin Bisch: “Ik denk dat het fundamenteel is om het merk te analyseren voor je ervoor begint te werken. Het zou gek zijn om parfums te maken zonder de bestsellers te kennen, bijvoorbeeld. Ik probeer me te verplaatsen in de doorsnee consument, die niet de parfumkennis heeft die ik heb. Ik ga naar de boetiek, om te kijken en alles te ruiken, om te begrijpen wat men ziet van dat merk. Daar maak ik dan abstractie van om er vervolgens mijn eigen ding mee te doen.”
Draagt Purpose uw signatuur? Is het een typische Quentin Bisch?
Quentin Bisch: “Ik weet het niet. Ik heb horen zeggen dat men mijn stijl daar in herkent. Soms wordt het vergeleken met Ganymède (van Marc-Antoine Barrois), maar dat zie ik zelf niet meteen.”
Vind je zelf dat je een typische stijl hebt of ben je een chameleon die zich aanpast aan elk merk?
Quentin Bisch: “Ik denk beiden. Ik denk dat er een continuïteit is in het werk. Ik zoek akkoorden, manieren om een formule te maken en evolueer daarin. Het is een beetje zoals een schilderij maken dat je pas na een jaar opnieuw ziet en dan schrikt dat je dat gemaakt hebt. Omdat je het vandaag anders zou doen, omdat je evolueert. Dus ergens die je dezelfde dingen op een andere manier, omdat je evolueert en in staat bent om dingen te doen die je vroeger niet kon. Ik ontleed regelmatig vroeger werk om het met een verse blik te kunnen bekijken.”
“Parfum is daar ongelooflijk voor. Naargelang je humeur, de dag, de plaats en de temperatuur neem je de dingen anders waar. Het is belangrijk om je in verschillende gemoedstoestanden te plaatsen om te begrijpen hoe het parfum ervaren kan worden. Deze ochtend heb ik bijvoorbeeld rozennoten ontdekt in Purpose, die ik vergeten was. Dat geeft ook ideeën voor ander werk. Door van hetzelfde akkoord te vertrekken, maar te spelen met verhoudingen kun je iets volledig anders maken. Sommige mensen zullen gelijkenissen opmerken, anderen zullen het heel anders vinden, … Misschien is dat wat men een stijl noemt?”
Er zijn dus verschillende elementen die een stijl definiëren?
Quentin Bisch: “Ten eerste is er de keuze van de ingrediënten. Als je het vergelijkt met schilderkunst dan is Pierre Soulages misschien een extreem voorbeeld, want hij gebruikt geen kleur. Hij werkt met zwart en de manier waarop dat het licht weerspiegelt. De keuze van de materialen bepaalt dus in sterke mate het werk. Als ik de neiging heb om gemakkelijk met dezelfde ingrediënten te werken waar ik van houd, dan zal dat zijn sporen nalaten in mijn werk. Maar ook de manier waarop je de ingrediënten gebruikt is belangrijk. De muziek van Philip Glass bijvoorbeeld herken je onmiddellijk aan zijn manier van werken: repetitief en minimalistisch. Die herhaling creëert een stijl. Als ik de manier waarop ik ingrediënten gebruik analyseer, dan heb ik de neiging om alles weg te halen wat niet essentieel is voor het concept.”
Heb je dat geleerd van je mentor, Michel Almairac?
Quentin Bisch: “Ja. Ik heb dat bij hem in theorie geleerd, maar ik heb het pas later begrepen. Dat lukt pas van zodra je voldoende ervaring hebt en de zelfzekerheid om het risico te nemen om grondstoffen weg te halen uit een formule. Ik houd van het idee om zaken weg te laten, eerder dan toe te voegen. Maar dat is moeilijk wanneer je de techniek minder goed beheerst. Je weet nooit goed wat je precies zo goed vindt aan een parfum.”
“Wanneer je er iets uithaalt is het mogelijk dat de magie verdwijnt. Het is gemakkelijker om iets toe te voegen, dat gaat niet veel veranderen. Maar iets eruit halen kan een kolossale impact hebben. Des te meer je eruit haalt, des te minder er over blijft en hoe meer je ziet. En dan wordt het interessant, want dan kun je niet meer sjoemelen. Het is zoals een schilderij met slechts enkele vlekken. Die zijn ultra zichtbaar, wat hun betekenis extreem sterk maakt.”
Weet je wanneer een parfum af is?
Quentin Bisch: “Wanneer ik voor een klant heb, dan houd ik rekening met zijn wensen en beslissen we samen. Ik kan nooit stoppen. Dat is mijn angst: dat ik op een bepaald moment zoveel heb weg gehaald dat er niets meer over blijft. Dat het geen parfum meer is. Ik werk naar iets dat loepzuiver is maar tegelijkertijd ook sterk. Ik denk dat dat nooit zal lukken, maar bijvoorbeeld een project met slechts twee ingrediënten vind ik een mooie uitdaging.”
Maar dat zou dan vooral met natuurlijke ingrediënten zijn?
Quentin Bisch: “Niet noodzakelijk. Vergelijk het met kleuren: Yves Klein blauw is slechts blauw, maar zegt veel als je er gevoelig voor bent. En dat is mogelijk: er zijn parfums die slechts uit 1 synthetisch ingrediënt bestaan en die geweldig zijn.”
Maar is dat dan een parfum of een geur?
Quentin Bisch: “Dat is het hele debat: is een Yves Klein blauw een schilderij of slechts een kleur? Dat hangt er van af of dat het je aanspreekt. Ik denk niet dat er regels bestaan en dat iedereen dat voor zich beslist.”
U schildert zelf. Bepaalt dat uw manier van werken als parfumeur?
Quentin Bisch: “Nee, dat denk ik niet. Wat me het meest typeert in mijn werk als parfumeur is de mise-en scène. Want ik was regisseur vroeger. Een ervaring die me erg heeft gevormd was de feedback op een mise en scène waar ik erg trots op was. Ik had een goed idee dat ik in de verf wilde zetten door veel licht, kleuren en texturen te gebruiken. Er was van alles te zien, waardoor het idee verwaterde. Het is veel sterker om slechts 1 stoel in het licht te zetten op het podium, dan duizend dingen te laten zien.”
Maakt die minimalistische visie het een uitdaging om voor een rijkelijk merk te werken, zoals bijvoorbeeld Amouage?
Quentin Bisch: “Ja, dat is een uitdaging, maar daar houd ik net van. Ik heb beide uitersten in me: ik houd van de opulentie van barok, maar het is ook erg chaotisch op een bepaalde manier. Terwijl ik houd van een meer minimalistische, beheerste aanpak, zodat het idee duidelijk is en krachtig. Purpose is een goed voorbeeld: het heeft een eenvoudige formule, maar met natuurlijke ingrediënten met veel lichte en donkere facetten. Zo krijgt het parfum een bepaalde gelaagdheid en blijf ik toch in mijn esthetiek. Als je Purpose vergelijkt met ander werk, zoals Ganymède (Marc-Antoine Barrois) of Bois Impérial (Essential Parfums), dan zal je zien dat beide parfums veel etherischer zijn. Purpose heeft veel sombere lagen en kleine (melkachtige, zoete, dierlijke) facetten die textuur toevoegen, maar verborgen zijn onder die duidelijke eenvoud die in het oog springt.”
Door die voorbeelden te geven ga ik ervan uit dat je kritieken leest over je werk? Raakt je dat?
Quentin Bisch: “Een parfumeur moet zich permanent in vraag stellen. Ik sta dus altijd open voor advies en kritiek, maar niet zonder te relativeren. Misschien ruikt die persoon niet goed, of heeft hij of zij heel vluchtig geroken? Kritiek geven is gemakkelijk en gebeurt al te snel. Dus dat moet je met een korrel zout nemen. Als je je werk toont, moet je er op voorbereid zijn dat sommige mensen er niet van zullen houden en je zelfs als persoon aanvallen. Maar sterke reacties vind ik positief. Want het betekent dat mijn werk iets losmaakt in die persoon. Dat is beter dan dat het hem of haar niet raakt.”
Lees ook
Portret van de huisparfumeur van Hermès: Christine Nagel
Amouage Escape, het derde hoofdstuk van de Odyssey collectie
Parfumeur Cécile Zarokian en Amouage delen een passie voor kwaliteit
***English***
Quentin Bisch planned to become a theater director but finally ended it up in the highest echelons of the perfume industry. At perfume house Givaudan, he works for both designer and niche labels, and it all seems to come equally easily to him. His most recent work: two perfumes for Amouage, the gourmand Guidance and the smoky woody Purpose. It is the first time he has worked for the Omani luxury label. And he got the taste for more, he told me during an interview following the launch.
Is it different working for niche brands than for designer brands?
Quentin Bisch: “It depends on the brand. In haute perfumery, you often have direct contact with the designer himself, and then you get a different relationship. There are niche brands that work the same way as most designer brands, or vice versa. The biggest difference is in the time you get. With some brands, you have weekly contact with the marketing team, while with other brands I sometimes don’t hear from them for months until I have a good proposal. The trust and freedom you get as a perfumer is usually much greater with niche brands or haute perfumery.”
Do you like a strict, clear briefing or do you prefer to be given carte blanche?
Quentin Bisch: “Some perfumers don’t like carte blanche, but I do. I almost get a panic attack when given a long list of conditions. I like the freedom when there is nothing. Of course, there is the brand and its DNA or style, but I don’t see that as limiting, rather as a topic, a direction, or color.”
Do you take into account the brand’s portfolio to suggest something that isn’t there yet?
Quentin Bisch: “I think it’s fundamental to analyze the brand before you start working for it. It would be crazy to create perfumes without knowing the bestsellers, for example. I try to put myself in the shoes of the average consumer, who doesn’t have the perfume knowledge that I have. In the boutique I look around and smell everything, trying to understand what one sees from that brand. I make an abstraction and then do my own thing with it.”
Does Purpose carry your signature? Is it a typical Quentin Bisch?
Quentin Bisch: “I don’t know. I’ve heard that some people say they recognize my signature. Sometimes it’s compared to Ganymède (Marc-Antoine Barrois), but I don’t immediately see that myself.”
Do you think you have a typical style or are you a chameleon who adapts to any brand?
Quentin Bisch: “I think both. I think there is a continuity in my work. I look for accords and ways to make a formula and evolve in that. It’s a bit like making a painting that you only see again after a year and then are shocked that you made it. Because you would do it differently today, because you are evolving. So somewhere you do the same things differently because you evolve and can do things you couldn’t do before. I regularly dissect past work to be able to look at it with fresh eyes.”
“Perfume is incredible for that. Depending on your mood, day, place, and temperature, you perceive things differently. It is important to put yourself in different moods and environments to understand how perfume can be experienced. This morning, for example, I discovered rose notes in Purpose that I had forgotten about. This also gives ideas for other work. By starting from the same accord, but playing with proportions, you can create something completely different. Some people will notice similarities, others will find it very different, … Maybe that’s what’s called a style?”
So several elements define a style?
Quentin Bisch: “First, there is the choice of ingredients. If you compare it to painting, maybe Pierre Soulages is an extreme example, because he doesn’t use color. He works with black and the way it reflects light. So the choice of materials greatly determines the work. If I tend to work easily with the same ingredients I love, that will leave its mark on my work. But the way you use the ingredients is also important. The music of Philip Glass, for example, you immediately recognize by the way he works: repetitive and minimalist. That repetition creates a style. When I analyze the way I use ingredients, I tend to remove everything that is not essential to the concept.”
Did you learn that from your mentor, Michel Almairac?
Quentin Bisch: “Yes. I learned that with him in theory, but I only understood it later. It only works once you have enough experience and the self-confidence to take the risk of removing raw materials from a formula. I like the idea of leaving things out rather than adding. But that’s difficult when you don’t master the technique as well. You never quite know what exactly you like so much about perfume.”
“When you take something out, it is possible that the magic disappears. It’s easier to add something, it’s not going to change much. But taking something out can have a colossal impact. The more you take out, the less remains and the more you see. And then it becomes interesting because then you can’t cheat anymore. It’s like a painting with only a few spots. Those are ultra visible, which makes their meaning extremely strong.”
Do you know when a perfume is finished?
Quentin Bisch: “When I work for a client, I take his wishes into account and we decide together. I can never stop. That is my fear: that at some point I have taken away so much that nothing remains. That it won’t be a perfume anymore. I work toward something flawless but strong at the same time. I don’t think that I will ever succeed, but for example, a project with only two ingredients is a nice challenge.”
So that would probably be with natural ingredients?
Quentin Bisch: “Not necessarily. Compare it to colors: Yves Klein blue is just a shade of blue, but when you like it, it is so much more. And that’s possible: there are perfumes made up of only 1 synthetic ingredient that is great.”
But then is that a perfume or a fragrance?
Quentin Bisch: “That’s the whole debate: is a Yves Klein blue a painting or just a color? That depends on whether it appeals to you. I don’t think there are rules and everyone decides that for themselves.”
You paint yourself. Does that define your way of working as a perfumer?
Quentin Bisch: “No, I don’t think so. What’s most typical about my work as a perfumer is the mise-en-scène. I’m trained as a director. An experience that shaped me very much was the feedback from a teacher on a mise en scene that I was very proud of. I had a good idea, which I wanted to highlight by using a lot of light, colors, and textures. There was a lot of everything, which diluted the idea. It is much stronger to put a spot on just one chair on stage than to show a thousand things.”
Does that minimalist vision make it a challenge to work for a lavish brand, such as Amouage?
Quentin Bisch: “Yes, that’s a challenge, but I like that. I have both extremes in me: I like the opulence of baroque, but it’s also very chaotic in a way. While I like a more minimalistic, controlled approach so that the idea is clear and powerful. Purpose is a good example: it has a simple formula but with natural ingredients with many light and dark facets. This gives the perfume a certain layering and still has my aesthetic. If you compare Purpose with other work, such as Ganymède (Marc-Antoine Barrois) or Bois Impérial (Essential Parfums), you will see that both perfumes are much more ethereal. Purpose has many somber layers and small (milky, sweet, animalistic) facets that add texture, but are hidden beneath that obvious simplicity that catches the eye.”
By giving those examples, I assume you read critiques of your work?
Quentin Bisch: “A perfumer must constantly question himself. So I am always open to advice and criticism, but not without putting things into perspective. Maybe the person can’t smell much or hasn’t taken the time to really smell it? Criticism is easy and happens all too quickly. So you have to take that with a grain of salt. If you show your work, be prepared that some people will not like it and even attack you as a person. But strong reactions are positive. Because it means that my work touches a nerve in that person. That’s better than being indifferent.”
You also might like to read:
About the signature style of perfumer Jean-Claude Ellena
Perfumer Cécile Zarokian and Amouage are a match made in heaven
